مقاله درآمدی بر طنز در ادبیات فارسی

مقاله درآمدی بر طنز در ادبیات فارسی

فهرست:

طنز ادبی چیست؟

مؤلفه های طنزپردازی در ادبیات فارسی

طنز در مطبوعات ایران پاستوریزه شده است

هدف از طنز پردازی

آشنایی با یكی از طنزپردازان معاصر

طنز ادبی چیست؟

مى دانیم كه طنز، اجتماعى ترین گونه ادبى است و از این رو بالاترین ظرفیت را در رویارویى با مسائل روز، در مقایسه با دیگر ژانرهاى ادبى، داراست. پس بى جهت نیست كه مى بینیم حركت طنز در دوره معاصر كشورمان، به شدت از تحولات سیاسى و اجتماعى تاثیر پذیرفته و قالب و محتواى آثار طنز، در برخورد با جریانات روز شكل گرفته و دچار تغییر و دگرگونى شده است. پیامد اجتناب ناپذیر این امر، آزمایشگرى بیشتر طنز، نسبت به ژانرهاى دیگر، در جست وجو براى یافتن قالب هاى نوین و زبان متناسب با زمانه بوده است، به گونه اى كه حركت هاى جدى در عرصه ادبیات داستانى، با آفرینش آثار طنز همراه بوده و بسیارى از آنها در نوشته هاى طنز نمود یافته است. پیامد این امر، بروز و پیدایش جریاناتى در طنز معاصر است كه در عرصه ادبیات داستانى كشورمان، به نقاط عطفى تبدیل شده اند.در یك نگاه كلى، به نظر مى رسد سرنوشت طنز معاصر، بنا به خصلت اجتماعى بودن طنز، بیش از هر گونه دیگر ادبى، با ژورنالیسم گره خورده است. چهره هاى شاخص طنز، یا از نشریات طنز نویسى را آغاز كرده اند، یا آثار خود را در نشریات به چاپ رسانیده اند. این امر، شاید موجب شده كه بسیارى از آثار طنز ، بین ژورنالیسم و ادبیات معلق بمانند، ولى از سوى دیگر، امكان برخورد روزآمد با زبان مردم و جامعه و آفرینش قالب هاى متناسب با آن را در عرصه ادبیات فراهم ساخته است.

...

عبدالرضا موسوی :طنز در مطبوعات ایران پاستوریزه شده است
عبدالرضا موسوی - شاعر و طنزپرداز - گفت: متاسفانه طنز در مطبوعات به شدت پاستوریزه است و به هیچ وجه توان رقابت با طنز های «اس ام اسی»، شفاهی و محفلی را ندارد. عبدالرضا موسوی، شاعر طنزپرداز در گفتگو با خبرگزاری فارس درباره برگزاری جشنواره بزرگ طنز مکتوب بیان داشت: طبیعی است که در یک جشنواره عوامل متعددی مانند تجمع و تعامل افراد هم حرفه وجود دارد و این عامل تشویق طنزنویسان است که به نوعی موجب رقابت هم می شود و تاثیری بسیار جدی بر حوزه طنز نویسی کشور خواهد داشت. این طنزپرداز با اشاره به جایگاه جشنواره طنز بیان داشت: حضور پررنگ آثار طنز و نیز لحن طنز آمیز در نثر و نظم هایی که به جد نگاشته شده اند، حاکی از جایگاه رفیع طنز در ادبیات فارسی است. علاوه بر کمیت این آثار، طبع آزمایی بزرگان عرصه حکمت و تصوف در حوزه طنز نیز از جدیت و اهمیت این حوزه خبر می دهد. خبر برگزاری هر جشنواره و مسابقه هم، انتشار جدی تر کتاب ها و مجلات طنز را در پی خواهد داشت.

محمد مفتاحى : ادبیات را نمى توان تنها مجموعه اى از هنرهاى كلامى نامید. ادبیات مجموعه اى از نمودهاى فرهنگى، سیاسى و اجتماعى ملل مختلف است كه با تاریخ مى آمیزد و سندى براى سنجش افكار و نحوه زندگى مردمان در دوره هاى مختلف مى شود. ادبیات بویژه آنجا كه با جهان بینى خاصى درمى آمیزد، جذابیت بیشترى پیدا مى كند و مخاطبان را به خویش مى خواند. در ادبیات ما صوفیان و عرفا با دیدگاه منحصر به فرد خود دنیایى وسیع و آكنده از معانى را خلق كرده اند. این اندیشه حتى در متون غیرعرفانى هم نفوذ كرده و در نهایت ادبیات ما را به ادبیاتى سرشار ازمعنا بدل كرده و سبب شده است كه مردم دیگر كشورهاى دنیا هم به این نوع از ادبیات مشتاق شوند و براى ارتباط با این نوع ادبیات بكوشند. شناخت ادبیات عمیق ایرانى و كوشش در راستاى آشنا كردن مردم با آن همواره پژوهشگران فراوانى را به سوى خود كشانده است. در این میان گروهى از محققان و پژوهشگران ادبى در تحصیلات مقدماتى خود رشته اى غیر از ادبیات داشته اند اما جذبه ادبیات آنها را چنان ربوده است كه یكسره روى بدین رشته آورده اند و عمر خود را به تمامى براى تحقیق و مطالعه در این رشته صرف كرده اند. دكتر سیدعلى محمد سجادى یكى از این اساتید فرهیخته است. او كه در رشته علوم طبیعى دیپلم گرفته و با توجه به رتبه اول دیپلم و شرایط آن روزگار مى توانسته رشته پزشكى و امثال آن را برگزیند جذب ادبیات شده و پى برده است كه اشتیاق و علاقه وافرى به این رشته دارد. بنابراین با تحقیق و مطالعه فراوان و با بهره جویى از كلاس هاى درس اساتید برجسته اى چون دكتر احمد مهدوى دامغانى، دكتر سیدجعفر شهیدى و... توانسته است جایگاه مهمى را در ادبیات پژوهشى به خود اختصاص دهد.